Zycie ze stomią
- Szczegóły
- Utworzono: poniedziałek, 27 październik 2008 12:14
Życie ze stomią
Jolanta Fryc-Martyńska
forumzdrowia.pl
wyszukał i opracował: ErJot
Operacje zakończone wytworzeniem stałej lub czasowej stomii należą do najbardziej obciążających. Konsekwencją ingerencji chirurgicznej jest utrata odbytu i/lub utrata naturalnych funkcji wydalania. Jeżeli stomia wyłoniona została na stałe, stanowi obciążenie psychiczne z powodu nieodwracalności sytuacji. Stomia czasowa to z kolei „zawieszenie" między kolejnymi operacjami. Trudność w przystosowaniu wynika z tego, że człowiek niechętnie adaptuje się do sytuacji przejściowych. Osoby ze stomią czasową obawiają się, że może ona pozostać na stałe.
Na początek objaśnienie określeń istotnych dla zrozumienia tekstu.
Stomia - wytworzone przez chirurga w czasie operacji ujście jelita grubego (kolostomia), cienkiego (ileostomia) albo dróg moczowych (urostomia) na powierzchnię brzucha. Operacje zakończone wytworzeniem stomii przeprowadza się najczęściej z powodu nowotworów, chorób zapalnych jelit, wad rozwojowych, urazów albo w przypadku powikłanych zabiegów brzusznych. Jeśli stomia jest właściwie wykonana, zaopatrzona w odpowiednio dobrany sprzęt, a osoba posiadająca ją przystosowała się fizycznie i psychicznie, to po operacji żyje normalnie. Stomia to nie choroba, ale zmiana w anatomii ciała.
Stomik - polski odpowiednik angielskiego określenia „ostomate"; oznacza osobę posiadająca stomię.
Pielęgnacja stomii - systematyczna samokontrola i ocena stomii oraz skóry wokół niej, umiejętność doboru odpowiedniego woreczka stomijnego i właściwego używania tego woreczka oraz innych środków pomocniczych, a także - umiejętność radzenia sobie w sytuacji, gdy stomia stwarza problemy. Bezpośrednio po operacji pielęgnację powinna prowadzić pielęgniarka stomijna, która jest dla osoby nowooperowanej instruktorem i nauczycielem.
Sprzęt do pielęgnacji stomii to różnego rodzaju systemy woreczków do zbierania treści jelitowej lub moczu. Wykonane są z wysokiej jakości tworzyw sztucznych, „przyjaznych" dla skóry, szczelnych dla treści jelitowej/moczu i gazów. Nowoczesny sprzęt jest dyskretny, pewny i nie ogranicza w żaden sposób aktywności życiowej (można pływać, uprawiać sport, itp.).
Pielęgniarki stomijne (ang. stoma-nurses) to pielęgniarki pracujące na oddziałach chirurgii i w poradniach specjalistycznych. Są wszechstronnie przygotowane do udzielania pomocy osobom ze stomią. W Polsce takich pielęgniarek jest kilkaset i są one zrzeszone w Polskim Towarzystwie Pielęgniarek Stomijnych (PTPS).
Stowarzyszenia stomijne - organizacje samopomocowe osób ze stomią i ich rodzin, których naczelnym celem działania jest poprawa jakości życia po operacjach./…/
***
Choroba narusza dotychczasowy porządek świata wewnętrznego i zewnętrznego. Człowiek staje się pacjentem, doświadcza sytuacji i przeżyć, które do tej pory były mu obce.
Nowoczesna chirurgia niesie szansę na poprawienie tego, co uległo chorobie, ale jednocześnie stwarza szczególne obciążenia psychiczne dla pacjenta i jego bliskich. /..../
Operacje zakończone wytworzeniem stałej lub czasowej stomii należą do najbardziej obciążających. W Polsce prawdopodobnie corocznie wykonuje się około 4500 nowych stomii. Wiemy, że ze stomią żyje w naszym kraju prawie 40 tysięcy osób. Większość ma stomie jelitowe (około 30 tysięcy)./.../
Wytworzenie stomii to także utrata funkcji zwieraczy oraz zmiana w ciele. Jedna z podstawowych czynności życiowych, jaką jest wypróżnianie, będzie teraz przebiegała inaczej. To, co człowiek wiedział o pracy swojego ciała i jego wyglądzie, należy do przeszłości. Teraz - bezpośrednio po operacji - najczęściej nie wie, jak będzie funkcjonować jego ciało - staje się ono w pewnym sensie „nieprzewidywalne". Kontrola wypróżnień to sprawność nabyta we wczesnym dzieciństwie - pacjent po operacji jest jak małe dziecko i musi na nowo opanować tę umiejętność. Konieczność ta wywołuje lęk przed zabrudzeniem i głębokie poczucie wstydu. Często pojawia się obawa przed zależnością od personelu medycznego czy od kogoś z rodziny w otoczonej tabu społecznym sprawie, jaką jest oddawanie stolca. Przy operacjach ze stomią czasową pacjent najpierw dowiaduje się, jak zapanować nad stomią i nad ciałem, a potem „uczy się" na nowo swojego ciała po zabiegu zamknięcia stomii.
Osoby posiadające stomię z powodu nowotworów muszą dodatkowo mierzyć się z innymi skrajnie obciążającymi sytuacjami. Stosowanie obok operacji leczenie to często radioterapia i chemioterapia. Obciążenia te mogą znacznie przekraczać możliwości przeciętnego człowieka w zakresie radzenia sobie ze stresem. /.../
